Historici kijken van oudsher vooral naar de rol van mensen in historische processen, maar er is een groeiende aandacht voor de bepalende betekenis van natuurfenomenen voor de loop van de geschiedenis. Voorbeelden in het heden te over. Zo ligt de enorme impact van orkaan Irma van september 2017 nog vers in het geheugen. Voor de… Read More Klimaat en kolonisatie
Piraterij is van alle tijden. Ook de afgelopen jaren kregen Nederlandse vrachtschepen er nog regelmatig mee te maken. Niet alleen heeft dit invloed op de handel en de bemanning, het stuwt ook verzekeringspremies verder omhoog. Deze moderne piraten handelen illegaal, net zoals piraten van vroeger straf riskeerden. Maar zij waren destijds niet de enige bedreiging… Read More De waarde van de kaapvaart
Over een paar weken is het weer Keti Koti: de jaarlijkse herdenking en viering van de afschaffing van slavernij in Suriname en de Nederlandse Antillen op 1 juli 1863. Stilstaan bij het slavernijverleden van Nederland betekent ook stilstaan bij de handel in mensen en hun onvrijwillige tocht overzee op Nederlandse schepen. Al enige tijd vertegenwoordigt… Read More Varen in gevangenschap
De imposante wereldkaart van Joan Blaeu uit 1648 meet maar liefst twee bij drie meter. De bezoekers van het Scheepvaartmuseum krijgen er maar geen genoeg van: de tentoonstelling ‘Blaeu’s wereld in kaart’ is wegens succes tot eind september 2018 verlengd. Ook historici, onder wie gastcurator Djoeke van Netten, hebben tegenwoordig veel aandacht voor dit onderdeel… Read More De kust in kaart
Vrouwen in het verleden moeten zichtbaarder worden—daarom wordt dit voorjaar het digitale platform F-site gelanceerd. Het zal onderwijsmateriaal over vrouwen in de geschiedenis beschikbaar maken. De Stichting Jonge Historici en Van Gisteren hebben er een succesvolle crowdfundingcampagne voor gevoerd. Ik was er ambassadeur voor—op het eerste gezicht wellicht niet vanzelfsprekend: het schip in de vroegmoderne… Read More Met vrouwen aan boord
Met de naamsverandering van Kunstcentrum Witte de With kwamen veelal vergeten zeehelden het afgelopen najaar uitgebreid in het nieuws. In de discussies over het verwijderen van standbeelden en veranderen van straatnamen werd weer duidelijk dat de maritieme geschiedenis van ons land door velen als heel Nederlands wordt gezien. Dat is ook wel logisch: als we… Read More Het viel wel mee met die concurrentie op zee
Terwijl in Dokkum de jaarlijkse Sinterklaasintocht gaande was en enkele bussen met anti-Zwarte Piet-activisten door de politie huiswaarts werden gestuurd, deelde Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet een artikel op zijn Twitter-tijdlijn onder de kop: “‘Meer Europese slaven in Noord-Afrika dan zwarte slaven in de VS’”. Het bericht vond gretig gehoor onder Baudets volgers. Naast vele… Read More Hoe nepgeschiedenis het slavernijverleden trivialiseert
Het gaat goed met de tentoonstelling De wereld van de VOC van het Nationaal Archief: onlangs is een zilveren IDCA award toegekend, en de tentoonstelling is wegens succes verlengd. In de tentoonstelling kan je de database van VOC opvarenden raadplegen. Om deze database te verbinden met het heden publiceert het archief daarnaast online interviews met… Read More De Wereld van de VOC en de vergeten Aziatische vrouwen
De historicus is een witte man van middelbare leeftijd. Althans, als we de NOS moeten geloven. Onlangs kwam een animatie online waarin de omroep toelichtte hoe de inhoud van schoolboeken voor de geschiedenisles werd bepaald—natuurlijk naar aanleiding van het mogelijke regeringsplan om lessen over het Wilhelmus verplicht te stellen. Volgens de beelden in dit filmpje… Read More Wie laten we de historische gildemeesters zijn?
“Wij zijn het vlaggenschip van de Renaissancevloot. De andere schepen kunnen volgen,” verkondigde Thierry Baudet optimistisch op het eerste verkiezingscongres van het Forum voor Democratie in Amsterdam. De beeldspraak is duidelijk: op het vlaggenschip bevindt zich traditioneel de bevelhebber van de vloot. De Renaissance duidt vast op de wedergeboorte van Nederland. Deze beeldspraak is fier… Read More Vlaggenschip Renaissancevloot nationalistische Baudet blijkt een Engels galjoen